3DM Dyslexie

Informatie over 3DM Dyslexie

Populatie: eind groep 3 tot en met eind groep 8 van het basisonderwijs

Meetpretentie: cognitieve analyse van lezen en spellen

COTAN-beoordeling: de COTAN heeft 3DM Dyslexie positief beoordeeld. De complete beoordeling vind je in de online COTAN Documentatie. Lees ook de Aanvulling en duiding bij de COTAN-beoordeling.

3DM Dyslexie is de enige complete testbatterij die je kunt inzetten bij diagnostisch onderzoek naar dyslexie. Bovendien kun je met deze test het succes van de behandeling evalueren. 3DM Dyslexie bevat tien taken in verschillende categorieën, waaronder criteriumtaken, cognitieve taken en controletaken. De test kan afgenomen worden door psychologen en (ortho)pedagogen of door hen die onder hun supervisie vallen.

Diagnostisch instrument voor dyslexie

Met 3DM Dyslexie maak je een cognitieve analyse van lezen en spellen van leerlingen in het basisonderwijs. Daartoe onderzoekt de test, naast lezen en spellen, de belangrijkste cognitieve functies die daarmee samenhangen. Deze analyse en beoordeling van de cognitieve voorwaarden voor lezen en spellen maakt het mogelijk de test te gebruiken voor een evaluatie van lees- en spellingproblemen van verschillende aard. Hiermee is de test geschikt als diagnostisch instrument voor dyslexie.

Evaluatie van de behandeling

Wil je weten of de behandeling succes heeft? U kunt 3DM Dyslexie eveneens gebruiken om de behandeling te evalueren. Bij dezelfde cliënt neem je na verloop van tijd 3DM Dyslexie nogmaals af, tegen gereduceerd tarief door zogenoemde Vervolgafname-eenheden. 

Gebruik: digitaal en geautomatiseerd

3DM Dyslexie is volledig computergestuurd; zowel de testafname als scoring van de resultaten verloopt geautomatiseerd. Voordelen daarvan zijn een meer objectieve afname van de test en verschillende mogelijkheden tot rapportage, waarmee het ook een managementinstrument kan worden. Bij (bijna) alle taken wordt naast accuratesse ook snelheid gemeten met behulp van een Responsbox, die zeer nauwkeurig reactietijden kan registreren. Hierdoor is het mogelijk om niet alleen te testen of een kind een vaardigheid beheerst, maar ook hoe geautomatiseerd het proces is.

Nieuwe computer? Cliëntbestanden overzetten!

Wanneer je de 3DM Dyslexie op een nieuwe computer installeert, is het essentieel dat je de cliëntbestanden van de oude naar de nieuwe computer overzet via de export- en importfunctie van 3DM. Vergeet ook niet te controleren of dat goed gegaan is. Alleen dan kun je namelijk gebruikmaken van vervolgafname-eenheden. Lees meer over de export- en importfunctie van 3DM Dyslexie. 

Informatie over de afname

Wijze van afnemen: digitaal | individueel

Duur afname: 1 à 1,5 uur (afhankelijk van de vaardigheid en de leeftijd van de cliënt)

Afname door: psychologen en (ortho)pedagogen of zij die onder hun supervisie werken

3DM Dyslexie kan worden afgenomen door psychologen en (ortho)pedagogen of door hen die onder hun supervisie werken. U kunt 3DM Dyslexie afnemen op elk willekeurig moment van eind groep 3 t/m eind groep 8 van het basisonderwijs. De taken kunnen in een of meerdere sessies afgenomen worden. Wel wordt aangeraden niet meer dan twee weken tussen de eerste en laatste afname te laten. De gegevens van de cliënt zullen vergeleken worden met de normperiode die tijdens de eerste afname is bepaald.

Gedetailleerde instructies voor de afname vindt u in de Gebruikershandleiding van de test.

Taken van 3DM Dyslexie: categorieën

De test bestaat uit tien verschillende taken:

• criteriumtaken: leestaak, spellingtaak;
• cognitieve taken: foneemdeletietaak, letter-klank identificatietaak, letter-klank discriminatietaak, benoemtaak, geheugenspantaken klanken en syllabes;
• cognitieve taken/controletaken: geheugenspantaak non-verbaal, basisreactietijdtaak.

Bekijk een korte Typering van de taken.

Bekijk Schermvoorbeelden van de taken.

Informatie over het scoren en normeren

Scoring door: psychologen en (ortho)pedagogen of zij die onder hun supervisie werken

Duur scoring en normering: enkele minuten (gebeurt bij bijna alle subtests automatisch binnen het programma)

De taken van 3DM Dyslexie kunnen op verschillende manieren gescoord worden. Er zijn vier manieren van scoring:

1. Automatische scoring.
2. Scoring door de proefleider tijdens de test (online scoring).
3. Scoring reactietijd door de proefleider tijdens de test; scoring accuratesse ná afname.
4. Geen tijdmeting, scoring accuratesse ná afname.

Per taak verschillen de beschikbare scoringsopties. De accuratesse van de leestaak, de benoemtaak, de geheugenspan taak klanken en de geheugenspan taak syllabes moet achteraf gescoord worden. Gedetailleerde instructies voor de scoring vindt u in de Gebruikershandleiding van de test.

Klaar voor de normering? Afname-eenheden

Na afname van de voor u relevante taken, kunt u de resultaten en de bijbehorende normscores opvragen. Lees meer over het gebruik van afname-eenheden.

Wilt u extra afname-eenheden bestellen? Dat kan hier. 

Vervolgafname-eenheden voor herhaalde testafname

Wilt u weten of de behandeling succesvol is? U kunt 3DM Dyslexie eveneens gebruiken om de behandeling te evalueren. Bij dezelfde cliënt neemt u na verloop van tijd 3DM Dyslexie nogmaals af, tegen gereduceerd tarief middels zogenoemde Vervolgafname-eenheden. 

Informatie over de rapportage

Interpretatie rapport: psychologen en (ortho)pedagogen of zij die onder hun supervisie vallen.

Samen bieden de tien 3DM Dyslexie-taken de mogelijkheid om alle bekende aan lezen en spellen gerelateerde cognitieve vaardigheden in samenhang met de lees- en spellingvaardigheid te onderzoeken.

Door de prestaties op de verschillende subtests te combineren, kun je bepalen of het cognitieve prestatieprofiel van een cliënt voldoet aan de criteria zoals geformuleerd in het Protocol Dyslexie Diagnostiek en Behandeling. Let op: de uiteindelijke diagnose dyslexie is uiteraard het oordeel van de betrokken diagnosticus, die meestal ook nog andere informatie bij zijn/haar oordeel zal betrekken.

3DM Dyscalculie en 3DM Dyslexie: verschillen in rapportagefunctionaliteit

Hoewel de inhoud van de taken van 3DM Dyscalculie en 3DM Dyslexie uiteraard compleet verschilt, vertonen de functionaliteit en de opzet van het programma veel overeenkomsten. Voor gebruikers van beide instrumenten hebben we de Belangrijkste verschillen tussen rapportagefunctionaliteit 3DM Dyscalculie en 3DM Dyslexie op een rijtje gezet.

Op deze pagina vind je (gratis) downloads over 3DM Dyslexie. 

Algemeen

• Boek Dyslexie in Nederland (Leo Blomert, 2005)
• Fragment handleiding import- en export

Afname

• Gebruik van afname-eenheden
• Typering van de taken
• Schermvoorbeelden van de taken
• Opgenomen in de brede vakinhoudelijke richtlijn Dyslexie 2021 (geautoriseerd door NIP, de NVO, het NKD en de LBRT)

Rapportage

• Belangrijkste verschillen in rapportagefunctionaliteit tussen 3DM Dyslexie en 3DM Dyscalculie

Systeemeisen en installatie

• Systeemeisen en aanbevelingen
• Installatie-instructie bij Responsbox versie 1 (Windows 7, Windows Vista en Windows XP)
• Installatie-instructie bij Responsbox versie 2
• Installatie-instructie voor de responsbox bij Windows 8.1 en Windows 10
• Download de meest recente drivers voor de Responsbox

Op deze pagina vind je de veelgestelde vragen over 3DM Dyslexie.

Algemeen

Afname

Dyslexie: diagnose, onderzoek en stand van zaken