Leestips

Websites over intelligence als academisch onderwerp

• IAFIE-europe.org/newsletters (Uitgebreide bibliografie)
• Historici.nl/resource/rapporten-centrale-inlichtingendienst-1919-1940/ 
• AIVD.nl
• CIA.gov
• Inlichtingendiensten.nl
• Intellit.muskingum.edu/ 
• Nisa-intelligence.nl/

Leestips van Bob de Graaff

Routledge Companion to Intelligence Studies, R. Dover, M.S. Goodman & C. Hillebrand (eds.)

Een bundel met artikelen die zowel theoretische als empirische benaderingen omvat en zowel historische als actuele bijdragen. In dit verband komen onder meer vraagstukken aan bod omtrent cybersecurity, grensproblematiek in een globaliserende wereld en energie- en voedselveiligheid. Daarnaast worden de inlichtingenstelsel behandeld van Australië, Canada, China, Duitsland, Frankrijk, India, Israël, Japan, Rusland, Spanje, het Verenigd Koninkrijk, de Verenigde Staten.

PSI Handbook of Global Security and Intelligence. National Approaches, S. Farson et al. (eds.)

Dit boek omvat, tezamen met het Handbook van De Graaff en Nyce (zie hieronder) het meest uitgebreide landenoverzicht op het terrein van intelligence tot nu toe. Maar liefst 32 landen komen aan bod, in dit geval verdeeld over alle continenten in de wereld. De bijdragen zijn soms geschreven door academici, soms door mensen uit de wereld van de inlichtingen- en veiligheidsdiensten zelf.

Intelligence Theory. Key questions and debates, P. Gill, S. Marrin and M. Phythian (eds.)

Een veelgehoorde verzuchting over intelligence studies is dat deze relatief jonge discipline nog weinig theorievorming kent. Sommigen menen echter dat eerst meer empirisch onderzoek nodig is voordat er verder theorie wordt ontwikkeld. In dit boek komen vooral de (Amerikaanse en Britse) voorstanders van meer theorievorming aan bod. Er zijn onder meer bijdragen omtrent de inpassing van intelligence in de leer der internationale betrekkingen, besluitvormingstheorie en de organisatiekunde, alsmede over verrassing en intelligence failures.

The Handbook of European Intelligence Cultures, De Graaff and J.M. Nyce (ed.)

Met 32 bijdragen over de inlichtingenstelsel van individuele Europese landen biedt dit boek een tegenwicht voor de Brits-Amerikaanse dominantie binnen inlichtingenstudies. Bijna alle bijdragen zijn geschreven door academici uit de betrokken landen. Daarmee wordt informatie geboden over landen waarover tot nu toe nauwelijks iets bekend was buiten de eigen landstaal.

Intelligence Power in Peace and War, M. Herman

Michael Herman is sinds hij de Britse inlichtingen wereld achter zich liet de Britse eminence grise van inlichtingenstudies geworden. Zijn zowel tehoretisceh en praktische inzichten zijn in de meest gecondenseerde vorm neergelegd in dit boek, dat twee decennia na zijn verschijning nog vaak als inleiding in intelligence wordt gebruikt.

The Oxford Handbook of National Security Intelligence, L.K. Johnson (red.)

Loch Johnson maakte deel uit van diverse comités en onderzoekscommissies die het Amerikaanse inlichtingensysteem onder de loep namen. Sindsdien heeft hij als academicus een groot aantal bundels op inlichtingengebied gepubliceerd. Een van de meest omvattende en betaalbaarste is dit boek, waarin tal van vooraanstaande beoefenaren van de discipline een bijdrage leveren over de centrale elementen uit de zogeheten inlichtingencirkel: behoeftestelling, verzamelen, bewerken, analyse en disseminatie, alsmede over contra-inlichtingen en covert action. Ook het toezicht op inlichtingen- en veiligheidsdiensten komt aan bod en – als enig tegenwicht voor de voornamelijk Amerikaanse invalshoek – de inlichtingensystemen van Australië, Duitsland, Israël en Rusland.

Intelligence. From Secrets to Policy, M.M. Lowenthal

Mark Lowenthal was onder meer hoofd analyse en productie van de CIA voordat hij zich op academische studie van intelligence ging bezighouden. Zijn boek Intelligence: From Secrets to Power is het standaardboek voor een inleiding in inlichtingenstudies geworden aan universiteiten in Amerika en in veel gevallen ook daarbuiten. Op een beknopte wijze komen alle centrale elementen langs, zij het vaak vanuit een Amerikaans perspectief beschreven.

AFIO’s Guide to the Study of Intelligence (gratis online beschikbaar), P. Oleson (ed.)

Dit vuistdikke boek, uitgegeven door de Association of Former Intelligence Officers, behooret tot de thematisch meest omvattende publicaties die op terrein bestaan. Bijdragen over de geschiedenis van het inlichtingenwezen sinds de Oudheid worden gevolgd door artikelen over de diverse verzamelmethoden of ‘ints’, zoals humint, sigint, imint, geoint, osint, cyberint, over competitive intelligence en intelligence-led policing, over contra-inlichtingen en covert action, ethiek en toezicht en landenbijdragen over Canada, China, Frankrijk, Iran, Mexico, Nederland, Rusland, het Verenigd Koninkrijk en Zweden. En het geheel wordt afgesloten met bibliografische informatie. Zoals te verwachten valt in deze bundel zijn veel bijdragen van de hand van voormalige Amerikaanse inlichtingenmedewerkers.

Securing the State, D. Omand

Sir David Omand bekleedde diverse hoge functies in het Britse inlichtingenwezen en in het beleidsmatige toezicht daarop. Na zijn pensionering levert hij in de media vaak commentaar op actuele ontwikkelingen inzake intelligence. Zijn enigszins gouvernementele benadering heeft zijn neerslag gevonden in dit boek waarvan de titel zich enigszins moeizaam verhoudt met de functie die volgens hem tegenwoordig primair is voor inlichtingen- en veiligheidsdiensten: de bescherming van de burgers. Niettemin een interessante ‘filosofie’ over intelligence, die aanzet tot denken.

The End of Intelligence. Espionage and State Power in the Information Age, D. Tucker

Tucker gaat op een originele wijze in op de relatie tussen de informatierevolutie en de inlichtingenwereld. Op soevereine wijze haalt hij voorbeelden aan uit de geschiedenis, van de oudheid tot nu, om te laten zien dat inlichtingenvergaring en -analyse altijd hun waarde hebben gehad en ook altijd zullen behouden.

The Rise and Fall of Intelligence. An International Security History, M. Warner

Hoewel het boek minder internationaal is dan het belooft te zijn en zich voornamelijk beprkte tot de Amerikaanse, Britse en Russische inlichtingensystemen, biedt de voormalige historicus van de CIA Michael Warner hier een compact en goed geschreven overzicht van belangrijke ontwikkelingen in de twintigstee eeuwse geschiedenis van intelligence, dat zowel kan dienen als ‘instap’ voor de geïnteresseerde leek, maar ook als handig overzicht voor hen die reeds meer ingewijd zijn.