Bekijk ons hele aanbod
Onderwijs
Gezondheidszorg
Juridisch
Management
Geschiedenis & Filosofie
Terug
Paperback
December 2023 | ISBN 9789024456826 | 2e editie | 216 blz.
€ 41,95
Als het verleden trekt (2e editie)
Kernthema's in de geschiedfilosofie
5% Studentenkorting
Als student krijg je korting bij aankoop van 2 of meer verschillende voorgeschreven Nederlandstalige hbo/wo-studieboeken. Lees meer
Paperback
December 2023 | ISBN 9789024456826 | 2e editie | 216 blz.
€ 41,95
Bookshelf e-book
ISBN 9789024456833 | 2e editie | 216 blz.
€ 41,95
Docentexemplaar aanvragen
Voor docenten en instellingen met een zakelijk account
Omschrijving
Wat is geschiedenis? Wat verstaan we onder het verleden en waarom ‘trekt’ dit verleden zo, dat duizenden mensen historische films bekijken of musea bezoeken? Als archeologische themaparken en genealogische onderzoekscentra elke week weer vol zitten, wat voor soort belangstelling voor het verleden spreekt daar dan uit? En hoe verhoudt deze ‘populaire’ historische cultuur zich tot de ‘wetenschappelijke’ geschiedbeoefening van academische historici?
Als het verleden trekt is een toegankelijke inleiding in de geschiedfilosofie – het vakgebied dat over deze en vergelijkbare vragen nadenkt. Aan de hand van concrete voorbeelden, ontleend aan politieke debatten, archeologische opgravingen, romans en klassieke muziek, bespreekt het boek de voornaamste problemen die de afgelopen anderhalve eeuw op de geschiedfilosofische agenda hebben gestaan. Uniek aan dit boek is zijn opzet: elk hoofdstuk is gewijd aan een ‘relatie’ die mensen met het verleden onderhouden. Historisch denken, stelt dit boek, is een samenspel van morele, politieke, esthetische en epistemologische relaties met het verleden.
Nieuw
Deze tweede, grondig herziene editie besteedt aandacht aan actuele thema’s als excuses voor het koloniale verleden, wetenschappelijk activisme en beelden van de toekomst die grimmiger worden naarmate klimaatverandering verder voortschrijdt.
Doelgroep
Als het verleden trekt is in eerste instantie bestemd voor studenten geschiedenis in het hoger onderwijs, maar ook uitstekend leesbaar voor iedereen die zich afvraagt: wat moet ik met het levensverhaal van mijn oma, met mijn nostalgie naar het dorp van mijn jeugd of met die complottheorie waarover mijn buurman telkens begint?.
Inhoud
Inhoud
Woord vooraf 9
1 Wat is geschiedfilosofie? 14
1.1 Josef Knecht 14
1.2 Substantiële en analytische geschiedfilosofie 16
1.3 Een moeizame geschiedenis 23
1.4 Een tweeledige traditie 26
1.5 Theorie, methodologie, historiografie 29
2 Actuele geschiedfilosofische thema’s 32
2.1 Post-postmodernisme 32
2.2 Cartesian anxiety 33
2.3 Epistemische evaluatie 37
2.4 Tijd, temporaliteit, historiciteit 39
2.5 Historische cultuur 44
3 Relaties met het verleden 47
3.1 Waarom het verleden trekt 47
3.2 Vier relaties met het verleden 50
3.3 De relaties in nader detail 53
3.4 Wat is het verleden? 56
3.5 Een materiële relatie? 60
4 Het relationele subject: gevormd door het verleden 63
4.1 Sic transit gloria mundi 63
4.2 Het historische subject 65
4.3 Vooroordelen en tradities 67
4.4 Subjectposities 71
4.5 Het relationele subject 74
5 De esthetische relatie: historische verhalen 77
5.1 Narrative closure 77
5.2 Narratieve sjablonen 80
5.3 Bemiddelde ervaringen 82
5.4 Verhaal en werkelijkheid 86
5.5 Het modernistische alternatief 90
6 De politieke relatie: positiebepaling in het heden 95
6.1 De Australische history wars 95
6.2 Geschiedenis in de wij-vorm 97
6.3 Alles is politiek 102
6.4 Politiek engagement 105
7 De epistemische relatie (i): historische betogen 110
7.1 Negentiende-eeuws nationalisme 110
7.2 De logica van vraag en antwoord 112
7.3 Afleidingen 116
7.4 De wereld achter de tekst 118
7.5 Voorstellen tot interpretatie 122
8 De epistemische relatie (ii): historische verklaringen 125
8.1 De Iraanse Revolutie 125
8.2 Het wetmatige verklaringsmodel 128
8.3 Het intentionele verklaringsmodel 132
8.4 Het vergelijkende verklaringsmodel 137
8.5 Verklaringen in de praktijk 141
9 De epistemische relatie (iii): wat is waarheid? 145
9.1 Archeologie in Ayodhya 145
9.2 Twee waarheidstheorieën 147
9.3 Evaluatieve criteria 151
9.4 Truth-tracking criteria? 154
10 De morele relatie: lessen uit het verleden 160
10.1 ‘Foute’ standbeelden 160
10.2 Historia magistra vitae 162
10.3 Historische gesprekskunst 166
10.4 Sterven en rouwen 171
11 Relatiebeheer: de historische beroepsethiek 176
11.1 Een primus inter pares? 176
11.2 Het primaat van de epistemische relatie 178
11.3 De individuele historicus: epistemische deugden 179
11.4 De beroepsgroep: collegiale kritiek 184
11.5 Rechten en plichten van historici 189
11.6 Andere verantwoordelijkheden? 191
Lijst van kaderteksten 195
Noten 197
Namenregister 209
Dankwoord 213
Over de auteur 215
Auteur(s)
