Dynamiek van sociaal werk en gemeentelijk beleid (3e editie)

Inhoud

Voorwoord

Inleiding: mee- en tegenbewegen 

Deel 1: Sociaal werk tussen beleid en praktijk: trends, rol en positie 

1 Sociaal werkers tussen overheidsbeleid en praktijk 

1.1 Inleiding en leerdoelen 

1.2 Sociaal domein op koers? 

1.3 Sociaal werk en mensen- en grondrechten 

1.4 Beroepscompetentie, beroepscode en relatie tot overheidsbeleid 

1.5 Tussen beleid en praktijk: gelaagd werken 

1.6 Structuurgerichte aanpak 

1.7 Interprofessioneel samen(tussen)werken en politiserend activisme 

1.8 Samenvatting 

1.9 Literatuur 

2 Van verzorgingsstaat naar participatiesamenleving 

2.1 Inleiding en leerdoelen 

2.2 Ontstaan en grondslagen van de verzorgingsstaat 

2.3 Verzorgingsstaat in vogelvlucht 

2.4 Het neoliberalisme in opkomst 

2.5 Sanering, ombouw en onzekere toekomst 

2.6 Naar een participatiegemeente en sociale basis 

2.7 Samenvatting 

2.8 Literatuur 

3 Overheid, professionalisering en verzakelijking sociaal werk  

3.1 Inleiding en leerdoelen 

3.2 Centraal, decentraal – meer of minder overheid 

3.3 Welzijnsbeleid, lokaal sociaal beleid 

3.4 Herprofilering van sociaal werk 

3.5 Verzakelijking van het sociaal werk 

3.6 Samenvatting 

3.7 Literatuur 

4 Burgerkracht en sociaal (tegen)werk 

4.1 Inleiding en leerdoelen 

4.2 Burger en leefomgeving centraal, een kwestie van vertrouwen 

4.3 Burgerkracht en burger(bewoners)initiatieven 

4.4 Sociaal werk en het organiseren van tegenmacht 

4.5 Samenvatting 

4.6 Literatuur 

Deel 2: De bestuurlijke, organisatie- en beleidscontext van het sociaal werk 

5 De bestuurlijke en organisatiecontext van zorg en welzijn op landelijk 

niveau 

5.1 Inleiding en leerdoelen 

5.2 Landelijke zorg- en welzijnswetten in vogelvlucht 

5.3 Bestuurslagen 

5.4 Samenvatting 

5.5 Literatuur 

6 De bestuurlijke en organisatiecontext van sociaal werk op lokaal niveau 

6.1 Inleiding en leerdoelen 

6.2 Bestuurlijke inrichting van gemeenten 

6.3 Gemeentelijke beleidsvelden sociaal domein 

6.4 Lokaal integraal sociaal beleid 

6.5 Samenvatting 

6.6 Literatuur 

Deel 3: Sociaal werker als beleidsmaker en beïnvloeder 

7 Politiek-bestuurlijke processen en beleidscyclus zorg- en welzijnsbeleid 

7.1 Inleiding en leerdoelen 

7.2 Het politiek-bestuurlijke proces 

7.3 Beleid en overheid 

7.4 Beleidscyclus 

7.5 Oersoep van beleid, en invloed media en beleidstaal 

7.6 Wie betaalt, die bepaalt: financiën en begroting 

7.7 Organisatie en -instellingsbeleid 

7.8 Samenvatting 

7.9 Literatuur 

8 Sociaal werkers en stuurkracht 

8.1 Inleiding en leerdoelen 1

8.2 Regie en sturingsrol in het sociaal domein 

8.3 Sturingsinstrumenten van de overheid 

8.4 Wederzijdse afhankelijkheid en beïnvloeding in het sociaal domein 

8.5 Beleidsinstrumenten en -vaardigheden in het sociaal domein 

8.6 Samenvatting 

8.7 Literatuur 

Deel 4: Beleidsleren in het sociaal domein 

9 Beleidslerende en reflecterende professionals in het sociaal domein 

9.1 Inleiding en leerdoelen 

9.2 Lerende houding in het sociaal domein 

9.3 Beleidsleren 

9.4 Reflecteren op spanningsvelden in het sociaal domein 

9.5 Samenvatting 

9.6 Literatuur 

10 Balanceren tussen beleid en praktijk: spanningen en dilemma’s in het 

sociaal domein 

10.1 Inleiding en leerdoelen

10.2 Discussiethema 1: sociale wijkteams – tussen beleidsverwachtingen en praktijk 

10.3 Discussiethema 2: sociale basis, een lastig beleidsconcept 

10.4 Discussiethema 3: burgerinitiatieven, uitdaagrecht en loslaten

10.5 Discussiethema 4: samenlevingsopbouw, leefbaarheid en buurteffecten – beleidsrealiteit 

10.6 Discussiethema 5: eenzaamheidsbestrijding als beleidsuitdaging

10.7 Discussiethema 6: dakloosheid: cijfers voor beleid en probleemaanpak 

10.8 Discussiethema 7: jongeren(werk) – betrokkenheid bij politiek en gemeentelijk beleid 

10.9 Discussiethema 8: ecosociaal werk en sociaalpolitiek activisme 

10.10 Dilemma’s en/of beleidsbeïnvloeding – overkoepelende opdracht en oefening 

Over de auteur

Index

De derde editie heeft enkele belangrijke vernieuwingen ten opzichte van de tweede editie:

Actueel en vernieuwd theoretisch kader

De overgang van de verzorgingsstaat naar de participatiesamenleving wordt in de derde editie nog explicieter en actueel belicht. Dit betekent dat er meer aandacht is voor hoe veranderende maatschappelijke verwachtingen en overheidsbeleid elkaar beïnvloeden.

Versterkte rol van de sociaal werker

Waar eerdere edities vooral de inrichting van het sociaal domein en de relatie tussen beleid en praktijk bespraken, legt de derde editie een grotere nadruk op de sociaal werker als actieve deelnemer in beleidsprocessen. Hierbij wordt ook ingegaan op het ontwikkelen van politieke sensitiviteit en de vaardigheden die nodig zijn om effectief invloed uit te oefenen op beleid.

Uitgebreide aandacht voor actuele thema’s

Nieuwe maatschappelijke vraagstukken zoals eenzaamheid, dakloosheid en de versterking van burgerbelangen komen prominenter aan bod. Hierdoor sluit het boek nog beter aan bij de hedendaagse uitdagingen binnen het sociaal domein.

Integratie van online studiemateriaal

De derde editie biedt via het online leerplatform Boom Academie aanvullende oefenopdrachten en modelantwoorden. Dit versterkt de verbinding tussen theorie en praktijk en biedt studenten en professionals een interactieve manier om de behandelde thema’s te verkennen.