Een continu genormeerd LVS. Wat is dat en wat kun je ermee?
Van ruwe scores naar een betekenisvolle uitslag
Maar wat betekent dan flexibel en continu genormeerd? Om dat uit te leggen gaan we even terug naar de basis. Stel je voor, de achtjarige Matteo zit in groep 5 van basisschool De Vlinder. Hij heeft Blok 3 van de Boom LVS-toets Rekenen-Wiskunde gemaakt en had 50 van de 72 opgaven goed. Dit resultaat noemen we de ruwe score. Maar wat laat Matteo hiermee eigenlijk zien?
Om aan deze ruwe score meer betekenis te geven, is het nodig om deze ergens tegen af te zetten. Bijvoorbeeld tegen referentieniveaus of een landelijk gemiddelde; ook wel de norm genoemd.
Bij het ontwikkelen van een leerlingvolgtoets moet de toets daarom genormeerd worden. Om betrouwbare normen te verzamelen, maakt een heel grote groep kinderen van verschillende scholen door het hele land de toets. Zo stel je een representatieve set van gegevens samen. Op basis hiervan kan worden bepaald wat de normen zijn en kunnen we de score van Matteo uitdrukken in een niveau.
Voor elke onderwijsmaand aparte normen
De meeste toetsaanbieders bieden 3 normeringen, 3 vergelijkingsmomenten dus. Ze hebben een normering voor het begin, midden en einde van een schooljaar. Maar in een paar maanden kan er veel gebeuren in de ontwikkeling van een kind. Daarom werkt het bij het Boom LVS anders. Wij bieden 10 normeringen. Voor elke onderwijsmaand (van augustus/september tot en met juni/juli) één. Zo kun je op elk moment toetsen en heb je de meest betrouwbare toetsresultaten.
Dat is mogelijk, omdat er voor elke onderwijsmaand aparte normen zijn gemaakt. De normering is dus doorlopend, oftewel continu. Maakt jouw leerling in december een toets, dan kies je de normering van december. Maakt je leerling in maart een toets, dan is er speciaal voor maart een eigen norm.
Met een continu genormeerd leerlingvolgsysteem kun je dus de toetsen over een veel bredere periode afnemen, vaak het hele schooljaar en bij veel van de toetsen ook nog overlappend over andere leerjaren zodat er altijd een toets is die past bij het niveau van de leerling. En het belangrijkste: de uitslag blijft zeer nauwkeurig en betrouwbaar.
Wat wil ik toetsen, wanneer en vooral waarom?
Goed, geen vaste afnamemomenten meer dus. Alle opties zijn mogelijk, zelfs een vroege afname in november. Dit biedt kansen, vooral omdat alle toetsen van het Boom LVS kort zijn en een parallelle versie hebben: een A- en een B-versie.
Gecombineerd met de continue normering heb je als onderwijsprofessional veel vrijheid en heb je alles in handen om écht flexibel te toetsen. Dat vraagt van de leerkracht en intern begeleider wat nadenkwerk. Wat wil ik toetsen, wanneer en vooral waarom wil dat? Je moet nadenken over wat je met de resultaten gaat doen.
Zo zijn er bijvoorbeeld scholen die in november de A-versie afnemen om na te gaan wat leerlingen van de stof van dat leerjaar al kennen en kunnen en wat nog niet, mede op die gegevens hun onderwijs voor de komende periode afstemmen en in mei met de B-versie toetsen om de voortgang van de leerling of groep in dat schooljaar goed in beeld te brengen. In het geval van Matteo in het voorbeeld hierboven, maakte hij op het eerste toetsmoment 50 van de 72 opgaven goed. Toen hij later dat schooljaar de B-versie maakte, had hij 65 opgaven juist. Hij is dus vooruit gegaan.
Het is belangrijk om je te realiseren dat, wanneer je ervoor kiest om eerder in het schooljaar te toetsen, leerlingen nog niet alle getoetste stof zullen beheersen. Laat ze dat ook weten: maak duidelijk dat dit niet erg is, want dat de toetsafname juist bedoeld is om te laten zien wat ze al wel kunnen en je juist wilt ontdekken waarmee je met de leerling of klas de komende tijd aan de slag wilt gaan.
Zoveel vrijheid als je wilt en bij je past
Werken met een flexibel en continu genormeerd volgsysteem betekent dat je veel vrijheid hebt, maar je hoeft die vrijheid niet te nemen. En ook niet voor elke vaardigheid. Voor veel scholen is dit nieuw en het kan ingewikkeld lijken. Je kunt ineens als team anders gaan nadenken over het toetsen. En je kunt nieuwe vragen stellen, zoals waarom toetsen we en wat willen we wanneer met de resultaten?
Zo kun je per vaardigheid kijken wat de behoefte is. Je zou er bijvoorbeeld voor kunnen kiezen om Rekenen-Wiskunde wel 2 keer per jaar af te nemen omdat je net een nieuwe rekenmethode hebt ingevoerd, maar Begrijpend Lezen maar 1 keer omdat je voldoende andere middelen inzet om je leerlingen op die vaardigheid goed te volgen.
Zo kun je de vrijheid nemen die bij jou, jullie toetsvisie en het onderwijssysteem van jouw school past. Vrijheid voor je hele onderwijs, voor een enkele vaardigheid, voor een groep of voor een enkele leerling. Je kunt ook vasthouden aan de toetsmomenten die je gewend bent omdat nu eenmaal het beste past, of langzaam toewerken naar een nieuwe, meer flexibele toetskalender.
Kindvriendelijk toetsen
Ook voor kinderen levert deze flexibiliteit een voordeel op. Door de vaste afnamemomenten worden de toetsafnames nu vaak gebundeld in een toetsweek. De toetsen krijgen hierdoor onnodig extra gewicht. Doordat scholen bij het Boom LVS niet meer op vaste toetsmomenten hoeven te toetsen, krijgen de toetsen een meer natuurlijke een plek in het onderwijs.
Dat verlaagt de toetsdruk. De continue normering stelt je ook in staat om goed te kijken naar het kind en zijn behoeften. Zit je leerling niet goed in haar vel of valt een toetsresultaat opeens erg tegen? Dan kun je deze eenvoudig een paar weken later alsnog even apart nemen om de toets af te nemen, met een betrouwbare score.
Twee mini casussen met continu genormeerde LVS-toetsen
De spellingklas
Je hebt in januari de Boom LVS toets Spelling afgenomen. Je hebt de resultaten van de groep goed bekeken en de verdiepende analyses hebben laten zien dat een klein groepje wel wat extra instructie en oefening kan gebruiken. Je besluit om de komende twee maanden elke dag een kwartiertje extra aandacht te besteden aan spelling. Vervolgens neem je in april de B-versie bij dat groepje af. Binnen dertig minuten heb je het effect van je interventie goed in beeld.
De zieke Sammy
Op jouw school toetsen jullie de leerlingen standaard in januari en juni. Maar de tienjarige Sammy heeft in januari maar weinig onderwijs gehad. Zij is aan het eind van de kerstvakantie gevallen op het ijs en heeft na een operatie ruim drie weken thuis moeten revalideren. Sammy heeft dus een hoop belangrijke onderwijsweken gemist. Eind januari heeft ze haar toets Rekenen-Wiskunde wel gemaakt, maar in plaats van niveau II zat ze nu op niveau IV.
Je besluit de komende tijd samen met Sammy extra aandacht te besteden aan rekenen. Wanneer Sammy eind februari weer fit is wil je haar opnieuw toetsen. Met het Boom LVS heb je deze flexibiliteit. Binnen een lesuur heeft Sammy de toets gemaakt. Na het invoeren van de resultaten is meteen zichtbaar dat Sammy weer terug op haar eigen ontwikkelingslijn zit en de gezamenlijke inspanning van de afgelopen weken effect heeft gehad.