Het gesticht

Waar gaat het over in de geschiedschrijving van de Nederlandse psychiatrie?

In de historische literatuur is weinig terug te vinden van de ervaringen van patiënten en de alledaagse werkelijkheid van de krankzinnigenzorg. 

De sociale mechanismen rond het gesticht tussen 1890 en 1950

Aan de hand van 160 patiëntendossiers analyseert Vijselaar de sociale mechanismen rond het gesticht tussen 1890 en 1950: de opname, het verblijf en ontslag. Vijselaar legt alle patiëntendossiers van drie verschillende psychiatrische inrichtingen naast elkaar, en schetst aan de hand van de lotgevallen van psychiatrische patiënten een representatief beeld van de dagelijkse praktijk. Tussen inrichting en samenleving blijkt een onverwachts grote dynamiek te bestaan.

Een heel ander beeld van het gesticht

Vijselaar onderzoekt in Het gesticht het negatieve beeld van inrichtingen dat in de jaren zeventig is ontstaan en is blijven hangen. De vooroorlogse psychiatrie zou mensen met een afwijkend gedrag zonder meer uit de samenleving stoten. Eenmaal in een gesticht, betekende dat een levenslang verblijf. Vijselaar ontdekt in zijn onderzoek een heel ander verhaal. De opnames waren meestal maar van korte duur; een opname betekende niet het einde van de reis. Families wilden daarnaast de geesteszieke het liefst zelf verzorgen, mits dat echt niet mogelijk was. Diegene die als niet te genezen werden verklaard, waren bejaarden, idioten of alcoholisten.

Het gesticht geeft antwoord op de volgende vragen:

• hoe gingen families om met hun 'krankzinnige' verwanten? 
• wat moest er gebeuren wilde het tot een opname komen?
• hoe zag het leven eruit in de inrichting?
• en, wanneer kon een patiënt weer naar huis?

Dit fascinerende en nuchtere boek over de geschiedenis van de Nederlandse psychiatrie is uitermate geschikt voor psychiaters, psychologen en historici.