Angstcultuur op het werk: wat is het en wat doe je ertegen?We spreken snel over een ‘angstcultuur’ op de werkvloer bij klachten van machtsmisbruik van leidinggevenden en gevoelens van sociale onveiligheid onder medewerkers. Maar wat is dat precies, een ‘angstcultuur’? En bovenal: wat doe je ertegen? > Lees de hele recensie op PW Net

Bang voor de baas - Over de risico’s van een angstcultuur en het belang te investeren in goede werkrelaties > Lees hier het hele artikel

Boekbespreking “Het Dodo Effect". De donkere kant van organisaties belicht.

Het dodo-effect

Organisaties lijken te bestaan uit zichtbare, logische en rationele activiteiten en processen. Echter, iedereen die er werkt weet dat er ook onzichtbare, onlogische, irrationele en emotionele aspecten zijn.

Beide kanten staan bekend als de bovenstroom en de onderstroom. Managers houden zich gemiddeld 80% van hun tijd bezig met de bovenstroom, het zichtbare, het rationele. Ze houden dan maar 20% over voor de onderstroom, terwijl die juist voor een belangrijk deel de successen van de organisatie bepaalt. Managers gaan er nog steeds vanuit dat wat ze niet kunnen zien, ze ook niet kunnen sturen. Wel laten zij zich graag leiden door steeds weer nieuwe managementhypes.

In de psychotherapie kent men het ‘dodo-effect’. Het over-generaliseren van het effect van een therapie, terwijl het vaak niet uitmaakt wat men doet omdat de aanwezigheid van een therapeut al afdoende is om een positief effect te bereiken. Een therapeut die aandacht geeft, warm, respectvol en vriendelijk is en alleen hierdoor al effect sorteert, ongeacht de methode die hij gebruikt. In organisaties betekent het dodo-effect dat men succes toeschrijft aan de inzet van een therapie, analyse of methode, terwijl het eigenlijk veroorzaakt wordt door de aandacht die een manager of adviseur geeft aan de mensen binnen de organisatie. In managementland zijn veel elixerachtige benaderingen beschikbaar, maar uiteindelijk is de essentie van management- en advieswerk dat medewerkers en klanten gezien, gehoord, geaccepteerd en gewaardeerd willen worden. Dan gaat het om authentiek contact, verbinding, luisteren en vertrouwen. Vrijwel elke aanpak kan daarbij helpen en daarom is de dodo in organisatieland nog volop in leven.

Vergouw beschrijft in zijn boek een aantal irrationele gedragingen die veel voorkomen in organisaties. Mensen halen de gekste dingen uit zodra zij in hun organisatie komen. In ‘De hofhouding’ toont Vergouw de karakteristieke rollen van zonnekoningen, hofnarren, klokkenluiders en roofridders & frontsoldaten. In het tweede deel van zijn boek laat hij zien dat mensen het zichzelf en anderen verrekte lastig kunnen maken, vandaar de titel ‘Oorlog en vrede’. Deel drie behandelt ‘De onzichtbare organisatie’ waarin veel speelt maar dat we lang niet allemaal kunnen zien. Het vierde deel gaat over de onbewuste kanten van gedrag in organisaties, waarbij mensen zich vooral laten leiden door onbewuste vooroordelen.

Het boek van Gyuri Vergouw bestaat uit praktijktheorie: de ervaringen van een consultant gekoppeld aan bestaande wetenschappelijke kennis. Dat maakt de zestien gedragingen die hij beschrijft ook zo levendig en herkenbaar. Na iedere beschrijving van een gedrag volgt waartoe dat leidt in organisaties, hoe het fenomeen aan te pakken is en ten slotte enkele do’s en don’ts (mooie woordspeling op de dodo). Dit alles maakt Het dodo-effect tot een lekker leesbaar, confronterend boek dat naast de diagnose ook oplossingen biedt.

Nico Jong is senior adviseur Communicatieonderzoek bij het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport.

De duistere kant van sportorganisaties - Over gedragsverandering in de sport.

Mensen zijn vreemde wezens, maar wij lijken onszelf te overtreffen in gekte en irrationaliteit als wij samenkomen in organisaties. We zoeken wereldwijd naar oprecht leiderschap, maar zien in de media met grote regelmaat dat leiders en managers er vooral op gericht lijken te zijn de eigen posities te versterken. De grote (financiële) belangen in de sport leiden er toe dat wantoestanden en mismanagement ook hier vaak voorkomen...

De auteur heeft al diverse boeken geschreven over management en sport en is gelauwerd om zijn advieswerkzaamheden. In dit boek probeert Vergouw duiding te geven aan de wijze waarop veel organisaties opereren. Aan de hand van diverse theorieën, praktijkvoorbeelden en casestudies leert de lezer ontdekken hoe personen zich kunne gedragen, waarom ze dat doen en wat de effecten hiervan zijn op hun omgeving. Wat houdt de trivialiteitswet van Parkinson in? Wat zijn de do’s en don’ts inzake interactie tussen verschillende generaties? En welke impact heeft het George Clooney-effect op leidinggevenden?

Deze en vele andere wetenswaardigheden komen aan bod in dit nuttige boekwerk. Het geeft iedereen goede inzichten in het politieke en dynamische krachtenveld binnen organisaties en leert je daarin jezelf staande te houden. Concrete tips en tools zijn goed bruikbaar in de praktijk. Het geheel is toegankelijk geschreven en is toepasbaar op nagenoeg alle typen organisaties. Een aanrader voor iedereen in het bedrijfsleven en daarbuiten. – Drs. Can Komru (NBD Biblion).

Vreemde wezens in organisaties

In de stroom dodelijk saai geschreven managementboeken is het nieuwste werk van Gyuri Vergouw een verademing. Dat komt bijvoorbeeld omdat hij zich bedient van wat hij zelf noemt ‘praktijktheorie’: theoretische verhandelingen, gelardeerd met aansprekende voorbeelden uit de praktijk.

Maar niet alleen die aanpak maakt het boek leesbaarder dan dat van veel van zijn collega’s, het zijn ook de mooie fenomenen die hij beschrijft: van ‘injaloetitis’ (een combinatie van jaloezie en incompetentie) tot de Trivialiteitswet van Parkinson (‘De tijd die tijdens een vergadering aan een onderwerp wordt besteed, is omgekeerd evenredig met het bedrag dat ermee gemoeid is’), en van de paradox van Abilene (‘niemand wil het, toch doen we het, omdat we denken dat de ander het wil’) tot de paradox met van Cobb (‘We weten waarom projecten mislukken, we weten ook hoe dat te voorkomen, waarom komt er dan geen eind aan de mislukkingen?).

‘Mensen zijn vreemde wezens, maar we lijken onszelf in gekte en irrationaliteit te overtreffen als we samenkomen in organisaties’, concludeert Vergouw. Zoals het een goed adviseur betaamt, plakt hij daar meteen wat do’s en don’ts achteraan. Die zich overigens weer uitstekend laten samenvatten met een zin: ‘ Toon compassie met je collega’s, we doen allemaal ons best, maar zijn nu eenmaal allemaal menselijk.’