Cirkelen rond Kolb

In ‘Cirkelen rond Kolb’ neemt Jeroen Hendriksen de lezer mee in de opvattingen van de leerpsycholoog en pedagoog Kolb. Deze vermaarde wetenschapper heeft de ‘leerstijlen van Kolb’ ontwikkeld. Maar wat weten we daar eigenlijk van? Hendriksen ruimt een aantal misverstanden over het werk van Kolb uit de weg en laat vooral zien wat diens werk voor betekenis kan hebben voor het leren in organisaties.

Jeroen Hendriksen laat in ‘Cirkelen rond Kolb’ zien hoe de leercyclus van leerpsycholoog en pedagoog Kolb in elkaar zit. De verdienste van Kolb is geweest dat hij het onderwerp ‘leerstijlen’ op de kaart heeft gezet, waarbij het hem er vooral om ging dat de zogenaamde ‘leercyclus’ volledig doorlopen werd. Wie is er niet lastig gevallen met de vraag van een opleider om de kenmerken van je leerstijl in kaart te brengen, met de bijbehorende valkuilen? Die vier leerstijlen zijn bekende begrippen geworden: de doener, de dromer, de denker en de beslisser. Maar dan grijpt Hendriksen in: hij merkt op dat Kolb het nergens in zijn werk heeft over ‘de dromer’. Dat is een opmerkelijke constatering, want veel leerstijltesten - onder andere op het internet - spreken wel degelijk van ‘dromer’. Hendriksen heeft het standaardwerk van Kolb ‘Experiential Learning’ klaarblijkelijk grondig bestudeerd.

Het aantrekkelijke van ‘Cirkelen rond Kolb’ vind ik de opbouw van het boek. In het eerste hoofdstuk neemt Hendriksen de lezer mee in de totstandkoming van de leeropvattingen van Kolb. Hij illustreert dat Kolbs leercyclus geïnspireerd is door mensen als Piaget, Dewey, Lewin en Jung. In hetzelfde hoofdstuk wordt de lezer ‘getrakteerd’ op de leerstijlentest. Blijkbaar met een stevige knipoog van de auteur, want hij presenteert het als de essentie van het boek terwijl hij natuurlijk wel beter weet. In het tweede hoofdstuk laat Hendriksen zien wat de betekenis van het werk van Kolb kan zijn voor het leren in organisaties. Bekende begrippen als ‘single and double loop learning’, die afkomstig zijn uit de wereld van de ‘lerende organisatie’, worden hier vervolgens mee verbonden. Hendriksen doet dat op een eenvoudige maar doeltreffende wijze.

In het laatste hoofdstuk krijgt de lezer niet alleen de vier leerstijlen uitgelegd, hij krijgt tevens verschillende handelswijzen aangereikt om de leercyclus ‘rond’ te krijgen.

De leercyclus van Kolb is een interessante methode, hoewel die niet geheel onomstreden is. Het is goed dat Hendriksen dat ook vermeldt en zijn lezer ervan op de hoogte stelt dat wetenschappers het werk van Kolb ‘niet onderbouwd’ vinden. Het heeft de auteur er niet van weerhouden om een alleraardigst boekje met veel interessante wetenswaardigheden te schrijven.

Deze recensie is geschreven door Peter de Roode.