Gelukkig Werken

Gelukkig werken werkt
Onno Hamburger en Ad Bergsma zijn allebei bekende namen op het gebied van de positieve psychologie in Nederland. Hamburger is vooral werkzaam als coach/trainer en Bergsma is wetenschapsjournalist en onderzoeker. Hun gezamenlijke schrijverschap doet vermoeden dat “Gelukkig Werken” een boek is waarin theorie en praktijk op een mooie manier gecombineerd worden. En dat vermoeden wordt tijdens het lezen van het boek ruimschoots waar gemaakt.
 
Eerst over het onderwerp van het boek. De titel zou er op kunnen wijzen dat dit een boek is voor managers, leidinggevenden of organisatieadviseurs. In dat geval zou het gaan over de mogelijkheden om de organisatie zo vorm te geven dat deze werknemers gelukkig maakt. De auteurs kiezen echter voor een andere invalshoek, namelijk die van het individu. De vraag is wat je zelf kunt doen om gelukkiger te worden in je werk.
 
Het uitgangspunt is al bij uitstek positief psychologisch van aard: er wordt van uit gegaan dat het streven naar geluk op het werk de moeite waard is. Met behulp van talloze onderzoeksresultaten onderbouwen Hamburger en Bergsma de voordelen van gelukkig werknemers. Het blijkt dat deze productiever en creatiever zijn, minder gevoelig voor stress en bovendien gezonder. Geluk is geen narcistische droom van ons verwende westerlingen, maar een haalbaar en nastrevenswaardig doel.

Globaal gaat het boek in op twee “processen” die zorgen voor geluk op het werk: het vinden van het juist pad en het volgen daarvan. Bij het vinden van het juiste pad gaat het vooral over het zoeken naar een professie die bij je persoonlijkheid en je kwaliteiten past. Dat lijkt voor de hand te liggen, maar in de praktijk blijkt dat we ons pad gemakkelijk uit het oog verliezen. Hamburger vertelt dat hij vroeg in zijn loopbaan een functie krijgt aangeboden in Curacao. Het eiland is sprookjesachtig mooi en het geluk ligt voor het oprapen te liggen. Toch bevalt het hem niet omdat het werk dat hij doet totaal niet past bij zijn persoonlijkheid; een kantoorbaan blijkt lastig samen te gaan met een extraverte persoonlijkheid.
 
Als je weet wat je wilt, is het nog de uitdaging om dat in de praktijk te brengen. Er worden verschillende “valkuilen” behandeld waar je in kan trappen als het hier op aankomt. Het spreekt me persoonlijk aan dat hier openlijk de nadelen van de positieve psychologie besproken worden. Zo wijzen de schrijvers er op dat een te grote gerichtheid op onze persoonlijke ontwikkeling er toe kan leiden dat we nooit meer tevreden zijn. Net zoals een te grote positiviteit er voor kan zorgen dat we gevaren onderschatten.

De verhouding tussen wetenschap en praktijk wordt door het hele boek goed bewaakt. Het persoonlijke verhaal van Hamburger staat centraal in het boek en wordt aangevuld met de verhalen van cliënten uit zijn coachingspraktijk. De voorbeelden dienen als illustratie bij de vele wetenschappelijke inzichten die gepresenteerd worden. Daarnaast zijn er talloze testjes opgenomen om de kloof tussen theorie en praktijk te overbruggen. Dit alles maakt “Gelukkig werken” een sprankelend en verfrissend boek vol aanmoedigingen en handvaten om het leven in eigen hand te nemen en het geluk na te jagen.
 
Deze recensie is geschreven door R.C. Haringsma

Prachtig kompas!
Onno en Ad hebben een prachtig, toegankelijk en persoonlijk werkboek gemaakt waardoor gelukkig werken binnen handbereik komt. Het boek staat vol met interessante weetjes over geluk, mooie oefeningen en vooral een inspirerend kompas hoe je duurzaam geluk in je werk en leven kunt bereiken. Echte aanrader!!

Deze recensie is geschreven door T. Peeman

Ik heb het boek Gelukkig Werken van Onno Hamburger en Ad Bergsma met heel veel plezier gelezen. Volgens de auteurs is gelukkig werken plezieriger werken, je talenten kunnen ontplooien en je werk als zinvol ervaren. En de sleutel daartoe is zelfkennis.

Het doel van dit werkboek is niet de lezer kortdurend te laten genieten van een fijne dagdroom, maar in plaats daarvan een pad te wijzen dat voert naar meer voldoening in het werk. Hierbij wordt de methode van het gelukskompas gebruikt, waarmee je actief aan de slag kunt gaan. Uiteindelijk is er maar een kompas waar je echt op kunt varen en dat is je innerlijk kompas. Goed inzicht in je eigen persoonlijkheid hebben is kennis. Er naar handelen, van cruciaal belang.

Vooral het persoonlijke stuk van Onno (o.a. zijn werkavontuur op Aruba) is erg verhelderend. Hij probeert hier mensen sneller te laten leren door het proces wat hij doorgemaakt heeft, te delen. Hij helpt de lezers sneller zicht te krijgen op hun werksituatie en te laten inzien op welke manier zij kunnen werken aan meer geluk op de werkvloer. Gelukkig werken is steeds beter worden in het helder krijgen van je eigen gebruiksaanwijzing.

En als je dan gelukkig werkt, zijn er ook valkuilen. Bijvoorbeeld je bent te negatief over negativiteit. Je hoeft negatieve gevoelens niet weg te halen. Ze mogen er zijn en hebben ook een functie. Uiteindelijk is gelukkig werken ook het omarmen van de rottigheden die er altijd en overal zijn. Als het over het geheel maar de moeite waard is.

De spreuken zijn mooi en passend. De oefeningen en de nieuwste wetenschappelijk inzichten zijn leerzaam. Het afsluiten van dit boek met de acht therapeutische leefstijlveranderingen maakt het helemaal af. Kortom een inspirerend boek!

Deze recensie is geschreven door Monique Steenvoorden, coach en psychotherapeut bij Koru Life Coaching en auteur van het boek Het onzichtbare zien!

Dit is een boek om meerdere malen te lezen.

De auteurs raden aan om het niet in één ruk uit te lezen, maar dat heb ik toch gedaan. Ik was té nieuwsgierig naar wat komen zou. Daarna ben ik weer bij het begin begonnen en heb het boek als werkboek gelezen en gebruikt.

Het ligt te veel voor de hand om te zeggen dat ik gelukkig werd van dit boek, maar het is wel een beetje zo. Door de  praktische, nuchtere en persoonlijke manier van schrijven voel je je als gelukszoeker aangesproken, erkend in je zoektocht naar gelukkig werken. Je voelt je uitgedaagd om zaken aan te pakken die je hebt laten liggen.

Gelukkig werken geeft geen recept voor ‘instant happiness’, integendeel. Het neemt de lezer mee in de zoektocht naar haar of zijn manier om gelukkig(er) te werken. Aan de hand van de stappen van de methode van het gelukskompas wordt de lezer meegenomen in deze zoektocht. Deze stappen zijn:

- Keuzes maken. Laat jij je leiden door je omgeving of kies je voor persoonlijk leiderschap?
- Ontdek jezelf en ken je eigen persoonlijkheid.
- Maak gebruik van je kwaliteiten en zie het verschil tussen echte en onechte kwaliteiten.
- Pauzeer voor bezinning, zodat je een beeld kan ontwikkelen van jouw waarden, doelen en  ideale werkplek.
- Ambassadeur van gelukkig werken en Alert op valkuilen.

SMART-actieplan.

Het boek is doorspekt met herkenbare ervaringsverhalen van de auteurs, oefeningen en verwijzingen naar vooral websites waar je als lezer meer informatie en oefeningen kunt vinden. Belangrijk is dat je eigen verantwoordelijkheid in de zoektocht naar gelukkig werken wordt benadrukt en ook de uitnodiging om je door je omgeving hierin te laten helpen en ondersteunen.

Ik hoop van harte dat veel mensen dit boek zullen lezen en gebruiken.

Philine Spruijt coach, mede oprichter van de CoachingCarrousel en co-auteur van de spellenreeks de Veertig Vileine Vragen

Werken is lijden ;-)

Ad Bergsma & Onno Hamburger

Als je wilt profiteren van optimisme, zul je ook de pessimist in jezelf moeten vinden, zeggen Ad Bergsma en Onno Hamburger. De kracht van negatieve emoties is dat ze je helpen bij te sturen, perfect geluk is niet duurzaam genoeg.

De titel boven deze bijdrage lijkt niet te passen in een optimistisch magazine als dit. Toch is het idee dat het leven lijden is, in het boeddhisme de eerste nobele waarheid. De spiritueel leider van het Tibetaanse boeddhisme, de dalai lama, weet desondanks veel boeken te verkopen met als onderwerp hoe je gelukkig kunt leven en werken. Zijn basisidee is dat het besef dat het leven moeilijk is en gepaard gaat met ongemak, pijn en moeilijkheden, een eerste stap is om het leven gemakkelijker te maken. Als je er niet op rekent dat alles van een leien dakje zal gaan, dan verbaas je je minder over de weerstanden die je ondervindt en kan je ze beter hanteren en loslaten.

De dalai lama vertoont daarmee dezelfde lenigheid die de achttiende-eeuwse Franse filosoof Jean-Jacques Rousseau beroemd maakte. Hij won een essaywedstrijd over vooruitgang met een afwijkend betoog. Hij bezong niet de nieuwe wetenschappelijke of technische inzichten of de geleidelijke groei naar morele superioriteit, maar stelde in plaats daarvan dat de mens al van nature goed was toen hij nog in dierenvellen in de bossen liep. Beschaving was voor hem niet noodzakelijk.

Langs parallelle lijnen vragen wij onszelf af of het streven naar excellentie wel het meest gelukkige streven is. Persoonlijke groei en ontwikkeling stimuleren we graag, maar het streven naar excellentie heeft een schaduwkant. Excellent ben je immers vooral in vergelijking met anderen. Als we met zijn allen streven naar persoonlijke ontwikkeling en meer geluk op de werkvloer, dan maken we Nederland mooier. Als bijvangst nemen we graag mee dat bedrijven beter gaan renderen, omdat gelukkige werknemers nu eenmaal productiever zijn. Het streven naar geluk is een non-zero sum game.

Als we in plaats daarvan onder het motto van excellentie een wedstrijdje organiseren waar iedere werknemer moet vechten voor een plekje op de top van de apenrots, dan stimuleren we vooral het maken van vergelijkingen. Ben ik beter dan jij of juist niet? Uiteraard kent dit spel winnaars, maar het aantal nieten blijft onveranderd groot. Excellentie als doel in zichzelf maakt niet gelukkig.

Zo goed mogelijk

In ons boek Gelukkig werken neemt Onno Hamburger zichzelf als voorbeeld. Hij kreeg een goede baan op Aruba en had een prachtig surfstrand als achtertuin. Alle externe tekenen van succes waren aanwezig, maar het gebrek aan contact met mensen op zijn werk maakte hem diep ongelukkig. Geluk kan je nu eenmaal niet afdwingen door de grote lijnen op orde te krijgen, zoals succes, roem, status en geld. In plaats daarvan is het nodig dat je elke dag kleine dingen doet waarvan je houdt.

Ons advies is daarom: vergeet ‘excellentie’ en stap over naar ‘zo goed mogelijk’. Als je doet wat je kan, beleven we daar allemaal plezier aan. Het verschil tussen beide is genuanceerd, maar feitelijk komt het erop neer dat we ongezond perfectionisme uit de prestatiedruk weg proberen te snijden. In ons boek beloven we niemand blijvend en ultiem geluk, maar wijzen we ook op de functie van onvolmaaktheid en negativiteit.

Denk bijvoorbeeld zelf eens na over de volgende passage uit een oud nummer van Psychologie Magazine, waarin werd verwezen naar het werk van psycholoog Martin Seligman onder verzekeringsverkopers. ‘Iedereen die weleens telefonisch heeft geënquêteerd of iets moest verkopen, weet dat het een van de meest moedeloos makende beroepen is. Elke keer moet je moed verzamelen om de telefoon op te pakken, om weer een stroom van bitse afwijzingen te incasseren. Driekwart van de verzekeringsverkopers gooit het bijltje er dan ook binnen een jaar bij neer. Seligman ondervond echter dat mensen die hoog scoorden op een test voor optimisme, het twee keer zo lang volhielden als anderen. Bovendien verkochten ze bijna 40 procent meer dan de pessimisten.’

Hoe moet je nu de excellente prestaties van de optimistische verzekeringsverkopers interpreteren? Zou jij ook zo willen zijn? Als je op geen enkele manier ander werk kan vinden, heb je gelijk als je 'ja' zegt. Dan is goed presteren dankzij optimisme het enige wat je rest om zo gelukkig mogelijk te blijven. Maar in het algemeen geloven wij niet dat de mooie verkoopprestaties voor de betrokkenen gunstig uitpakt. Hogere verkoopcijfers zijn mooi meegenomen, maar waarom het goed zou zijn om langer dan strikt noodzakelijk in een hondenbaan te blijven hangen? Pessimisten hebben eerder in de gaten dat het leuren met verzekeringspolissen weinig geluk brengt, presteren slechter en haken terecht snel af. De obsessie met het positieve maakt dat de functie van het negatieve wordt verwaarloosd.

Uit eigen ervaring kennen wij de kracht van negatieve emoties dondersgoed. Als een doodlopend pad is ingeslagen, vertelt ongeluk dat een nieuwe weg ingeslagen moet worden. We hebben in onze loopbaan en leven het meest geleerd van het ongeluk. Negatieve gevoelens hebben een sterk motiverende kracht om in beweging te komen. In coaching en training is zichtbaar dat dit voor de meeste mensen geldt. Wanneer deelnemers aan een training of een coachingstraject onvoldoende last ervaren van het gedrag wat ze willen veranderen, blijven zij in de regel in hun oude gewoontes hangen. Soms is het heel gezond om gebukt te gaan onder dingen die misgaan.

Verwachten dat je altijd zult uitblinken en gelukkig zult zijn klinkt naïef, onrealistisch en misschien wel gevaarlijk. Onderzoek lijkt dit te ook ondersteunen. Mensen die gemiddeld een acht geven voor hun eigen geluk, presteren beter en zijn gezonder dan mensen die zichzelf een volmaakte tien geven. Er lijkt dus een soort optimum te zijn. Daarboven sla je door en maak je onvoldoende gebruik van de kracht van negatieve emoties. Dan is alles goed en hoef je je leven nooit meer bij te sturen. Perfect geluk is niet duurzaam genoeg.

Vind de pessimist in jezelf

In bepaalde omstandigheden kunnen negatieve emoties je ook helpen om beter te presteren. Dit geldt bijvoorbeeld als je besluiten moet nemen die een grote negatieve impact kunnen hebben. Een licht negatief emotionele stemming helpt je dan om voldoende voorzichtig te zijn, zodat je nog een keer alles zorgvuldig naloopt en je zeker weet dat je niets vergeet. Zorgeloos geluk kan in riskante situaties roekeloos maken, terwijl negativiteit je kan helpen bij het vinden van de juiste precisie en nauwkeurigheid. De kwaliteit van het werk is dan het hoogst en er blijft voldoende focus aanwezig.

Overdrijf je zoektocht naar excellentie dan ook niet. Weet wanneer je tevreden kan zijn met goed genoeg en blijf niet eindeloos zoeken naar het perfecte geluk. Misschien kan je excellent presteren en gelukkig werken in een beter perspectief plaatsen door te bedenken dat je talenten en vaardigheden ontplooit om voor jou belangwekkende resultaten te behalen. Deze emotionele betrokkenheid houdt het vuurtje brandend, maar dezelfde betrokkenheid maakt ook dat het pijn doet als dingen mislopen of als je je neus op een andere manier stoot. Gelukkig werken en betrokkenheid brengen altijd risico's met zich mee en garanderen geen rimpelloos leven.

Toch is het ontwijken van die risico's nog gevaarlijker dan betrokkenheid tonen. Wie niets durft of riskeert, kan alleen hopen een soort oppervlakkige tevredenheid te bereiken. Als we voluit willen werken, dan zullen we niet alleen het goede, maar ook de uitdagingen moeten omarmen.

Het streven naar excellentie versterkt een eenzijdige gerichtheid op almaar meer en beter, terwijl levenskunst van ons vraagt dingen goed in perspectief te zien. Dit lukt het best als we ruimte nemen om ons bewust te zijn van imperfecties en alle nare gevoelens die daarbij horen. Hoezeer positieve en negatieve gevoelens elkaar nodig hebben, blijkt het duidelijkst uit het werk van de Duitse psycholoog Gabriele Oettingen. Zij verrichtte onderzoek onder vrouwen met veel overgewicht die zich opgaven voor een afslankprogramma. Vrouwen die ervan uitgingen dat het programma succesvol zou zijn, vielen gemiddeld bijna dertien kilo meer  af dan vrouwen die pessimistischer waren. Scoort positief denken daarmee alweer een punt? Ja, maar de resultaten zijn toch ingewikkelder.

Deelneemsters aan het onderzoek konden ook op een verkeerde manier optimistisch zijn. Vrouwen die niet alleen dachten dat het allemaal zou gaan lukken, maar er ook nog op rekenden dat het programma volgen een eitje zou zijn  – vrouwen dus met onrealistisch positieve fantasieën over hoe gemakkelijk het zou zijn om zich aan een dieet en een fitnessprogramma te houden – vielen gemiddeld bijna twaalf kilo minder af dan optimistische vrouwen die dachten dat het programma volgen veel moeite zou kosten. Met andere woorden, de vrouwen die inzagen hoe moeilijk hun taak zou zijn, vielen meer af dan vrouwen die in zalige onwetendheid meenden dat het programma vanzelf een oplossing zou bieden. Optimisme over de toekomst, gepaard aan een gezonde dosis inzicht in  hoe groot de uitdaging eigenlijk is, leidde tot positievere resultaten.

Ditzelfde effect doet zich voor bij het zoeken naar een baan. Studenten doen het minder goed op de arbeidsmarkt als ze er lekker op los fantaseren over hoe geweldig ze zijn en de leuke baan met een fijn salaris die dit op zal leveren. Studenten die denken dat het lastiger zal worden om een baan te vinden, zorgen voor activiteiten die hun cv opsieren en steken meer tijd en energie in het onderhoud van het sociale netwerk waarmee ze een mooie functie willen binnenhalen. Uiteraard heeft dit laatste de beste resultaten.

Dus als je wilt profiteren van optimisme, zul je ook de pessimist in jezelf moeten vinden. Deze gedachte is uitgedrukt in een gebed van Franciscus van Assisi (1181-1226): 'God, geef me kalmte om te aanvaarden wat ik niet kan veranderen, moed om te veranderen wat ik kan veranderen, en wijsheid om onderscheid tussen die twee te maken.' Gelukkig werken houdt ook in dat je aanvaardt dat je sommige dingen niet kan veranderen en dat dat soms pijn doet, zodat je meer succes hebt bij het veranderen van dingen die je wel kan veranderen. En is het gebed van Assisi niet een prachtig motto voor je eigen persoonlijk leiderschap?

Wees geen uitslover

Wees dus een optimist en streef onbekommerd naar het ideale, maar aanbid excellentie niet als je enige god en blijf wel realistisch. Neem negatieve gevoelens serieus, zonder dat je ze met jou op de loop laat gaan. De balans tussen het positieve en het negatieve is ook van belang wanneer je graag iets wilt veranderen. Realiseer jezelf dat verandering vaak een moeilijk proces is. Wanneer je hierover oppervlakkig optimistisch bent, dan is de kans groot dat er niets verandert. Te pessimistisch zijn over de mogelijkheden tot veranderen leidt helemaal tot stilstand.

De uitdaging is daartussenin te gaan zitten. Kijk optimistisch naar de toekomst en bestudeer wat je kan verbeteren, maar houd tegelijkertijd rekening met tegenslag en uitdagingen op het pad daarnaartoe. Op die manier creëer je de grootste kans dat je jouw doelstellingen ook daadwerkelijk gaat realiseren, en maak je niet te druk of je dan beter bent dan anderen. Of zoals succesvolle zakenman en schrijver van het boek Delivering Happiness, Tony Hsieh, het zegt: ‘Wees geen haantje. Wees geen uitslover. Er is altijd iemand die beter is dan jij.’ Wellicht kan je in dit nederige besef minder grote stappen zetten dan je in je fantasie graag zou willen, maar de kans op een zinnige bijdrage aan je eigen leven en de maatschappij wordt zo wel veel groter. En of anderen dit beter of slechter doen, doet er eigenlijk niet zo veel toe.

[Bron: Coachlink magazine, april 2014, nr. 1]

Stap voor stap naar meer werkgeluk

Onno Hamburger

In het begin deze eeuw werd je nog vreemd aangekeken als je zei dat je geluk en werk probeerde te combineren, meent Onno Hamburger. De afgelopen jaren heeft dit onderwerp vaste voet aan de grond gekregen. Steeds meer medewerkers en organisaties raken oprecht geïnteresseerd in het onderwerp.

Als gelukstrainer krijg ik via gelukkigwerken.nl steeds meer uitnodigingen voor gesprekken. De centrale vraag die steeds wordt gesteld is: hoe kan ik of hoe kunnen wij als organisatie gelukkiger werken? Het liefst uitgesplitst in een aantal concrete stappen.

Onze coachees hebben meer behoefte aan gelukkig(er) werken. De crisis heeft zijn sporen achter gelaten. Medewerkers en managers moeten meer werk verzetten met minder mensen. Dat geeft veel stress. Ik merk dat organisaties op zoek zijn naar andere manieren om medewerkers daarbij te helpen. De oude manier om stress aan te pakken werkt onvoldoende. Verder zorgen onzekerheid en constante veranderingen in organisaties voor een negatieve sfeer die niet bijdraagt aan gezondheid en duurzaam personeelsbeleid. Veel burn-out en overspanning ook (soms juist) bij jongeren. Veel organisaties realiseren dit en zijn op zoek naar een nieuwe manier om hiermee om te gaan. Aandacht voor gelukkig(er) werken is zo’n alternatieve, maar wel effectieve manier.

Ook voor coaches is de vraag naar gelukkig werken relevant. Coaches zijn over het algemeen erg zelfkritisch doordat zij dagelijks werken met persoonlijke ontwikkeling (en daardoor de lat voor zichzelf erg hoog leggen). Daarnaast zijn ze ook gevoeliger dan gemiddeld. Daardoor worden ze vaak meer geraakt door bijvoorbeeld kritiek of tegenvallers. Dit maakt coaches gevoelig voor ongeluk. Veel coaches zijn niet geheel ongeschonden de crisis doorgekomen. Je moet je nu meer onderscheiden, jezelf verkopen en positioneren. Dat kan stress geven en gevoelens van ongeluk. Het leek zo'n mooie baan, maar de afgelopen tijd ervaren veel coaches ook de andere kant van deze prachtige job. 

Iedere persoon en iedere organisatie is natuurlijk uniek, maar ik zal hieronder een paar concrete tips geven waar je direct mee aan de slag kan gaan om jezelf, je coachees of organisaties gelukkiger te laten werken.

Ken jezelf (echt!)

Geluk in het algemeen, en gelukkig werken in het bijzonder, wordt voor een belangrijk deel bepaald door je persoonlijkheid. Jezelf (nog) beter leren kennen is daarom een fundamentele eerste stap. Daarnaast is het goed te kijken in hoeverre jouw persoonlijkheid past bij je huidige functie of bedrijfscultuur. Iedereen heeft een unieke persoonlijkheid en daarom heeft ieder specifieke behoefte wat de ideale context voor gelukkiger werken. Wanneer je die kent, kun je zelf aan de slag. Vaak kunnen kleine gedragsveranderingen al een grote positieve impact hebben. Stel dat uit jouw persoonlijkheid volgt dat je erg nieuwsgierig bent en van uitdagingen houdt. Wanneer dit onvoldoende in je werk naar voren komt, zal dit jou belemmeren in de mate van geluk die je ervaart. Ben je benieuwd hoe jij ervoor staat? Met behulp van de Big 5-vragenlijst en het boek Gelukkig Werken kun je zelf al een heel eind komen. De uitgebreide Big 5 is een betaalde persoonlijkheidsvragenlijst die wordt afgenomen door een professional (meestal psychologen zoals ondergetekende). Er zijn gelukkig ook gratis Big 5-vragenlijsten, die bevatten weliswaar iets minder vragen, maar kunnen ook inzicht bieden(zie bijvoorbeeld jezelf.nl).

Zoek je talenten en kwaliteiten

Een volgende stap richting gelukkiger werken is op zoek te gaan naar je kwaliteiten en talenten. Probeer daarbij voor jezelf een onderscheid te maken tussen iets waar je goed in bent en waar je energie van krijgt. Sommige kwaliteiten heb je jezelf aangeleerd omdat dit prettig of nodig was voor je omgeving. Ze geven je wellicht wel erkenning, maar niet automatisch energie. Ga in gesprek met mensen om je heen en vraag hoe zij jouw kwaliteiten zien. Kwaliteiten die jij normaal vindt en bij iedereen verwacht, zijn vaak precies die kwaliteiten die jou onderscheiden van anderen. Via gelukkigwerken.nl/instrumenten kun je een oefening downloaden die je daarbij goed kan ondersteunen (de oefening is ook te vinden in Gelukkig werken).

Maak gebruik van je intuïtie

Wanneer je weet wie je bent en waar je kwaliteiten liggen, wordt het vaak duidelijk dat je actie zult moeten gaan ondernemen. Maar waar kies je voor, en vooral: hoe maak je de juiste keuze? Onderzoek laat zien dat het bij het maken van complexe keuzes loont gebruik te maken van ons onbewuste. De manier om dat aan te pakken is als volgt. Neem het probleem en schrijf uit wat de verschillende mogelijkheden en consequenties zijn van iedere keuze. Neem hiervoor rustig de tijd. Wanneer je deze analyse hebt gemaakt, lees je deze nog een keer door en ga je iets geheel anders doen. Of je zorgt ervoor dat je er een nacht over kunt slapen. Blijf niet piekeren. Wellicht heb je daar een afleidende activiteit voor nodig, zoals sporten of bioscoopbezoek. Je onbewuste gaat in de tussentijd aan de slag met het doordenken van alle mogelijkheden.

Helaas kan je onbewuste niet precies en rationeel vertellen welke overwegingen het heeft, maar vaak heb je de volgende dag wel nieuwe ingeving. Misschien zullen je dan weer dingen te binnen vallen die je nog moet uitzoeken. Neem daar dan weer de tijd voor en laat je daarna opnieuw afleiden. Waar het om gaat, is bij elke optie een gevoel te ontwikkelen. Deze intuïtie zal je in de regel niet bedriegen en je kunt je daar gerust door laten leiden.

Bovenstaande drie stappen geven je alvast een begin om mee aan de slag te gaan. (In het boek Gelukkig Werken beschrijven we ook nog vijf andere stappen.)

Je werkomgeving als factor bij gelukkig werken

Slim omgaan met je eigen mogelijkheden is natuurlijk niet de enige factor die van invloed is op gelukkig werken. Ieder heeft te maken met een eigen werkcontext. Als je zelfstandig professional bent, kun je hier veel zelf bepalen, maar in een organisatie krijg je te maken met collega’s en management. Hoe kun je zicht krijgen op de mate waarin jouw werkcontext je ondersteunt dan wel belemmert wat betreft gelukkig werken?

Het adagium ‘meten is weten’ biedt ook hier houvast. Om de kwaliteit van de werkcontext te meten, worden nu vaak arbeidstevredenheidsvragenlijsten gebruikt. Deze tevredenheidsvragenlijsten geven een indicatie hoe medewerkers zich voelen binnen de organisatie of het team. Maar vaak geven ze een onvolledig beeld. Mensen kunnen heel tevreden zijn in hun werk, maar vooral passief gedrag vertonen. Werken in het onderwijs wordt dan bijvoorbeeld fijn gevonden vanwege de lange vakanties. Werk is dan goed genoeg, maar er wordt niet onderzocht of het meer kan zijn. En voor de teamleider of werkgever is het ook belangrijk de passieve tevredenheid niet te verwarren met echte bevlogenheid.

Ik heb daarom samen met de geluksonderzoeker Ad Bergsma en het onderzoeksbureau Soffos een vragenlijst ontwikkeld die de mate van geluk in het werk meet. Je krijgt dan een beeld van hoe een specifieke organisatie scoort op zeven dimensies van gelukkig werken. Dit maakt direct zichtbaar waar de sterke kanten en aandachtspunten van de werkcontext liggen. Het is ook mogelijk om op team- en individueel niveau naar de resultaten te kijken. Op deze manier kun je heel direct in zoomen op de sterke punten en aandachtspunten van de betreffende organisatie.

Geluk is geen hangmat

We hebben hierboven gekeken naar een aantal concrete acties die je voor jezelf of een organisatie kunt doen om meer geluk in het werk te genereren. Realiseer je goed dat geluk in werk geen bestemming is, maar een weg. Het is een continu proces waarin een constante stroom van veranderingen binnen en buiten jezelf steeds weer een andere geluk score oplevert. Uiteindelijk is er maar één die echt weet of hij voldoende gelukkig wordt van zijn huidige baan en dat ben jij! Vrienden, familie, collega’s, leidinggevenden kunnen hier hun eigen ideeën over hebben, maar er is er maar één die weet hoe het vanbinnen voelt. Leer te vertrouwen op je eigen gevoel en je eigen intuïtie.

Merk je dat je vaak negatieve gevoelens ervaart naar aanleiding van je werk, neem dit dan serieus. Negatieve emoties zijn bedoeld als boodschappers en je wordt geacht iets mee te gaan doen. Negatieve emoties zijn boodschappers die moeten aanzetten tot actie. Blijf je te lang hangen in negatieve emoties, dan gaat dit ten koste van jezelf. In het begin voel je je wat vermoeider en ga je met wat minder plezier naar je werk. Na verloop van tijd merk je misschien dat je weerstand wat afneemt en word je sneller ziek. Druk ze niet weg: neem dit soort signalen serieus. Dat is beter voor jezelf en uiteindelijk ook beter voor je omgeving en de organisatie waarin je werkt.

Beetje moe geworden van al deze informatie? Kijk hoe je het proces van (zelf)onderzoek dat gelukkig werken van je vraagt ook leuk kan houden. Maak geen uitgebreide en gedetailleerde plannen die niet leuk zijn om uit te voeren en waarschijnlijk toch in de la blijven liggen. Maak het leuk, maak het plezierig. Neem een (mid)dag vrij om er tijd aan te besteden. Ga lekker bij een strandtent zitten met een ijsthee erbij. Geniet van het proces om je eigen geluk te vergroten. Misschien komen we elkaar wel tegen daar bij die ene strandtent. ;-)

[Bron: Coachlink Magazine, november 2014, nr. 2]

Hoe word je gelukkig op het werk? Iedereen streeft ernaar, maar weinigen hebben het écht: geluk op de werkvloer. Hoe krijg je het? Gelukscoach Onno Hamburger legt uit. 

> Lees het hele artikel op Management Team