De Dashboardsamenleving

Al vaak zocht men in de geschiedenis naar een moreel kompas, maar nooit heeft men er ook echt één gevonden. Daar kan verandering in komen.

De mens staat niet meer alleen op het speelveld, maar weet zich omringd door nieuwe sterspelers: artificiële intelligentie en robotica. Hierin verschijnen de contouren van een nieuw type samenleving. De dashboardsamenleving is een hypothetische samenlevingsvorm waar iedere burger een dashboard ter beschikking heeft om prudentieel en vooruitziend te handelen. Na emergentie kan het geweten een digitale stem krijgen in de vorm van een transhumaan bewustzijn en een verbindende ‘diagonale moraliteit’ installeren tussen wat burgers horizontaal prefereren en wat op een hoger niveau verticaal wenselijk is. Het biedt een oplossing voor een aantal normatieve problemen, maar is geen panacee.

Vooruitziendheid heeft een keerzijde. Daarmee krijgt het mythologische verhaal van Prometheus en Pandora een hypermoderne betekenis. Wanneer de cloud met data wordt ontsloten en sociale ordening tot op zekere hoogte voorspelbaar wordt, stort een mogelijk onheil zich over de wereld in de vorm van zeven ongekende morele dilemma’s.