De terugtocht

Mythes doorbroken

Het koppige Nederland kon tussen 1945 en 1950 geen afstand doen van zijn kolonie. Dat is, ook onder historici, nog altijd een brede overtuiging. Maar wat was er nu werkelijk aan de hand? De Jong neemt niet alleen afscheid van Indië maar van vele mythes. Zijn conclusie is grensverleggend; Nederland beseft al snel dat tegenover de furor van de Indonesische Revolutie alleen dekolonisatie restte. Krachtige achterbannen aan beide kanten frustreerden dit streven echter voortdurend. De Terugtocht is een fascinerend relaas over het zoeken naar een oplossing dwars tegen alle oppositie in.

Een nieuw inzicht

Op de traumatisch ervaren slotjaren werpt De Jong een geheel nieuw licht. Het was niet de Internationale Gemeenschap die Nederland dwong tot een koersverandering, maar het was Nederland zelf dat zich ten slotte omhoog trok uit het Indonesisch moeras. Hel leger speelde daarbij een onmisbare rol.

Een onverwerkt trauma

De meeste Nederlanders hadden echter grote moeite met een onafhankelijk Indonesië. Het ‘afgedwongen’ vertrek kwam voor hen als een donderslag bij heldere hemel. Nieuw-Guinea werd de pleister op de wond van het koloniaal verlies. Dit dekolonisatie-trauma sloeg later om in diepe schaamte over een fout geacht verleden. Ten onrechte. In feite heeft Nederland het afscheid van zijn imperium nog steeds niet verwerkt. 

In de pers

De terugtocht krijgt 5 sterren in het Parool van 27 augustus 2015.

“Zijn uitgebreide en heldere weergave van de gebeurtenissen volgt de geschiedenis op de voet. In zijn ontmythologiserende studie gaat hij in discussie met andere historici en laat hij zien dat het afscheid van Indië veel meer nuances kent dan in de publieke opinie zijn doorgedrongen.” – **** (4 sterren) Peter van Zonneveld (NRC Handelsblad, 14 augustus 2014)