Leven als een vogel

Wat betekent voor een vogel een ‘territorium’? Vogels kennen geen ‘aardse’ grenzen en bewegen zich vrij door de lucht. Beschermen vogels hun ‘eigendom’? Of bieden de grenzen van hun territorium mogelijkheden voor een sociaal spel, voor onderlinge uitwisseling? Is hun verdedigingsdrang een ‘doen alsof’, een spectaculaire sublimatie van agressie?

Ornithologen

Vinciane Despret laat zien dat bestudering van het gedrag van vooral zangvogels een grote variëteit aan territoriumfuncties onthult. Ze verdiept zich in de meer traditionele wetenschappelijke studies van het territorium als een vorm van eigendom, en stelt daartegenover de bevindingen van vaak vrouwelijke ornithologen met een scherper oog voor andere gebruiksmogelijkheden. Agressie en verdediging worden in die alternatieve visies teruggedrongen ten gunste van samenwerken en delen.

Zingende vogels

Deze rijke en dissonante geschiedenis van menselijke interesse in territorialiteit en vogels heeft Despret samengebracht in een boek dat is geschreven als een partituur: tussen de hoofdstukken staan ‘contrapunten’, teksten waarin een andere visie op het voorgaande wordt gegeven. En dwars door de hele tekst heen klinkt een harmonieus gekwinkeleer. Wie dit boek leest, zal voor altijd anders luisteren naar een zingende vogel.

Over de auteur

Vinciane Despret (1959) is een Belgische wetenschapsfilosoof, verbonden aan de universiteit van Luik. In haar werk combineert ze filosofie met ethologie, en onderzoekt ze wat het betekent om vanuit het perspectief van andere levende wezens naar de wereld om ons heen te kijken.