Coachen met actiemetaforen

Er zijn duizenden boeken over coaching, waarvan sommige erg goed. Weinig daarvan zijn in mijn optiek echt pragmatisch. De inhoud van dit boek heeft mij echter positief verrast, het is een pragmatische werk met veel praktijkvoorbeelden. Dit zorgt ervoor dat ik het regelmatig uit mijn boekenkast zal pakken ter inspiratie. Frits van Kempen beschrijft in Coachen met Actiemetaforen meerdere methoden die aanzetten om echt in beweging te komen met een cliënt. Voor de coach een handig boekje met zelfbenoemde `procesversnellers`. Toch mist dit boek net iets, waardoor ik het niet constant binnen handbereik zal houden.

Een goede coach brengt mensen in beweging, regelmatig gebeurt dit doordat cliënten worden geconfronteerd met zichzelf. De beweging wordt vaak tot stand gebracht door het stellen van vragen, soms door keihard te confronteren. Frits van Kempen kiest er in zijn praktijk ook voor om mensen letterlijk in beweging te brengen. In een actiemetafoor ervaren zijn cliënten hun uitdaging `aan den lijve`. Hij doet dit al jaren en trapt het boek af met een reden waarom hij hier tot nu toe niet over heeft geschreven: actiemetaforen moet je gewoon ervaren! Hij is er goed in geslaagd om de ervaring van zowel de coach als de cliënt dusdanig te beschrijven dat het aanzet om er op zijn minst mee te gaan experimenteren.

In het boek, dat echt geschreven is voor coaches, trainers en therapeuten, worden veel voorbeelden uitvoering beschreven. Met herkenbare uitdagingen van `echte cliënten` wordt een realistisch beeld geschetst van `bewegingsarrangementen` (zoals Frits van Kempen het zelf noemt) uit de praktijk. Op deze manier krijgt de lezer een goed beeld van wat mogelijk is. Buiten het effect op de coachee wordt ook goed inzicht geboden in de mogelijke uitdagingen waarvoor de coach zelf kan komen te staan. Dit maakt dat een lezer de voorbeelden bijna zelf ervaart en potentiele valkuilen in de praktijk zal kunnen omzeilen. De voorbeelden lopen allemaal `goed` en dat geeft vertrouwen. Een gemiste kans dat er geen mislukte interventie is beschreven, ook op deze manier had de lezer kunnen profiteren van de vele jaren ervaring van de auteur.

Tussen de voorbeelden door wordt ruim de tijd genomen om uitgebreide theoretische achtergrond informatie te geven over actiemetaforen. Daarnaast worden basisvaardigheden van de coach beschreven. Voor de ervaren coach kunnen delen van het boek hierdoor eenvoudige en overbodige informatie bevatten. Er wordt onder andere geschreven over houding van de coach, fasen in coaching en diverse leerstijlen. Op zich past het prima in een boek waarin de focus wel constant op de actiemetaforen blijft. Ook de tips over de ruimte en mogelijke materialen zijn eenvoudig, maar handig.

Al met al een boek dat aanzet tot concrete actie. Het boek krijgt pas waarde als het geleerde ook in de praktijk wordt gebracht. Het gemak waarmee de cliënten in het boek meegaan met allerhande oefeningen is aanstekelijk. Veel van oefeningen zijn de uitvoering van metaforen van de uitdagingen. Zoals: de voet dwars zetten, ballen in de lucht houden en te veel op de nek nemen. Wat mist in het boek is een goede uitleg van de kunst om de juiste oefening te ontwerpen. Wat zorgt ervoor dat voldoende inzicht wordt gecreëerd? Zelfs het hoofdstuk `Een actiemetafoor maken` vraagt meer uitleg en oefening. Meer uitleg komt wellicht in de training, die in het boek wordt genoemd, te volgen mét korting. Oefenen wil de lezer na afloop vast en zeker zelf!

Maarten Fijnaut