De flexibiliteit van het recht van erfpacht

Enkele decennia geleden was erfpacht een populair beleidsinstrument onder overheden. Dat is niet meer zo. Van alle gemeenten die deze figuur gewend waren te gebruiken, wordt alleen Amsterdam nog als ‘echte’ erfpachtgemeente gezien. Het zijn inmiddels vooral anderen die de mogelijkheden van het recht hebben ontdekt. Beleggers bijvoorbeeld, brengen in de rechtsfiguur een (fiscaal) aantrekkelijke vorm van sale and lease back onder. Woningcorporaties vestigen rechten van erfpacht ten behoeve van (voormalige) huurders om hun voor een aantrekkelijke prijs een woning aan te kunnen bieden. Natuurbeschermingsorganisaties houden met het recht van erfpacht invloed op het duurzaam gebruik van de grond en verzekeren zich hiermee van een min of meer constante geldstroom. Overheden gebruiken het recht van erfpacht nu ook in bijzondere gevallen, zoals in gebieden waar op korte termijn herontwikkeling gerealiseerd moet worden. In al deze gevallen zijn de erfpachtvoorwaarden specifiek toegesneden op de functie die de rechtsfiguur in de betreffende situatie vervult. Erfpacht is daarmee een gebruiksrecht dat met uiteenlopende doelen en onder sterk van elkaar verschillende voorwaarden wordt gevestigd. De juridische mogelijkheden om het gebruik van grond en zijn financiering met behulp van erfpacht te reguleren, zijn echter niet onbegrensd. Dit proefschrift brengt die grenzen in kaart.

De serie Vastgoed, Omgeving en Recht is gericht op kennisuitwisseling en debat tussen theorie en praktijk op het terrein van vastgoed, omgeving en recht in brede zin. Monografieën, proefschriften, conferentiebundels en commentaren maken deel uit van de reeks. De serie maakt deel uit van het Netherlands Institute for Law and Governance (NILG).

Het NILG is een samenwerkingsverband van universiteiten en andere onderzoeksinstellingen dat zich tot doel stelt onderzoek op het terrein van Law and Governance te bevorderen. Centraal staat de balans tussen publieke en private belangen in het recht en de wijze waarop de regulering van die belangen door de publieke en private sector plaatsvindt.