De realiteit van een burn-out

Persoonlijke verhalen over burn-out

Wat hebben een turnster, een bankier, een vlogger, een neurobioloog, een dokter, een trompettist en een rapper met elkaar gemeen?

Precies: niet zo veel. Maar ze hebben wel allemaal een burn-out gekregen.

De ene burn-out is de andere niet en hoe het fenomeen zich uit verschilt per persoon. Toch laten de uiteenlopende ervaringsverhalen ook overeenkomsten zien. De auteurs van Aanstellers of pechvogels? keken wat er in de media zoal aan burn-outbelevingen voorbijkwam en zetten er een paar voor je op een rijtje. In dit artikel lichten we een aantal van deze verhalen uit.

De dokter: een opgegeven kamerplant

‘Ik ben altijd heel relaxed geweest. Zestig uur werken, geen probleem!’ Arts-assistent Anouk van Houten omschrijft in het vakblad Medisch Contact hoe de burn-out grip op haar kreeg. In drie maanden werd ze ‘een soort opgegeven kamerplant.’ Een gezonde werk-privé balans was ver te zoeken. ‘Nagenoeg elke avond ben ik nog een poli aan het voorbereiden. Ik zie er slecht uit, ik sport niet meer en voel me constant opgejaagd.’ Maar ook zij komt er weer uit. ‘Ik besluit dat ik het nooit meer zo ver zal laten komen.’

De turnster: geen vechtknop meer

Met een opgelucht gevoel verliet Lieke Wevers Rio de Janeiro. De turnster had voor het eerst meegedaan aan de Olympische Spelen. ‘Mijn olympische droom was werkelijkheid geworden,’ vertelt ze in een video van Dutch Gymnastics. Maar er was nog een gevoel: ‘Gelukkig dat het klaar is, want ik kan eigenlijk niet meer. Niet dat ik niet meer wilde, maar ik voelde gewoon dat ik eigenlijk niet meer kon. Ik kon mijn vechtknop niet meer indrukken. Het plezier was er niet meer.’ Niet lang daarna werd er bij haar een burn-out geconstateerd. Wat volgde was een lange weg naar herstel, met gevoelens van frustratie, machteloosheid en boosheid. Toch heeft ze deze gevoelens uiteindelijk om kunnen zetten in iets positiefs: meer zelfvertrouwen. ‘Een gevoel van: wat er ook gebeurt, ik kom er wel weer bovenop.’ Op die manier heeft haar burn-out gezorgd voor een persoonlijke groei. ‘Uiteindelijk ben ik er  supersterk uit gekomen, en ben ik daar ook wel echt trots op.’

De neurobioloog: echt niks

Brankele Frank dacht eerst: ‘Als ik nu gewoon een paar dagen goed slaap, komt het wel goed.’ Maar niks was minder waar. Aan de Volkskrant vertelt de neurobioloog hoe zij van een ambitieuze, triatlonrennende en sociaal drukbezette dertiger  veranderde in een vrouw die… eigenlijk alleen nog maar kon liggen. ‘Zelfs de krant lezen of podcasts luisteren lukte niet. Ik deed gewoon echt niks.’ Na een moeizame periode kwam er gelukkig weer licht aan het einde van de tunnel. Bovendien leerde de burn-out haar een belangrijke les: ‘Ik weet nu dat je ook echt wel een leuk en goed leven kan hebben als je niet alles op 150 procent doet. Sterker nog, dat is misschien wel waardevoller.’

Hoe help je patiënten bij herstel?

De verhalen in Aanstellers of pechvogels? laten zien dat een burn-out vaak samenhangt met maatschappelijke druk. Als zorgprofessional kun je niet alleen de individuele patiënt helpen, maar ook bewustzijn creëren over de bredere oorzaken van stress, zoals werkdruk en sociale verwachtingen.

Het herstelproces kan lang en uitdagend zijn, maar de verhalen in het boek laten zien dat herstel mogelijk is. Een van de geïnterviewden gaf aan: "Wat er ook gebeurt, ik kom er wel weer bovenop." Als zorgprofessional kun je herstel ondersteunen door:

• Een luisterend oor te bieden: geef je patiënt de ruimte om zijn of haar verhaal te doen.
• Structuur creëren: help bij het opstellen van een realistisch plan voor herstel.
• Adviseren over mogelijke invertenties: Denk aan therapieën zoals cognitieve gedragstherapie of mindfulness.

Praktische tips voor preventie

Je kunt je patiënten helpen om een burn-out te voorkomen door deze eenvoudige adviezen te delen:

1. Leer grenzen stellen: nee zeggen is oké.
2. Stimuleer een gezonde levensstijl: beweging, ontspanning en sociale contacten zijn cruciaal.
3. Wees alert op de eerste signalen: hoe eerder je ingrijpt, hoe beter.

Curciale rol voor de zorgprofessional

Als zorgprofessional speel je een cruciale rol in het herstel en de preventie van burn-outs. De verhalen uit Aanstellers of pechvogels? laten zien dat herstel niet alleen mogelijk is, maar zelfs kan leiden tot persoonlijke groei. Herken je deze uitdagingen bij je patiënten? Gebruik deze inzichten om hen effectief te begeleiden.